Ngày nay, các phiên giảm điểm mạnh đang liên tiếp xảy ra, việc đó dẫn tới hiện tượng được gọi là call margin (hay còn gọi là lệnh gọi bổ sung ký quỹ) trên quy mô diện rộng, làm tăng thêm vào đó là những áp lực bán lên thị trường vốn có trạng thái tâm lý yếu.
Trải nghiệm Call margin của các trader F0
Anh Nguyễn N.T, anh là một nhà đầu tư mới (F0) tham gia vào thị trường được hơn nửa năm trở lại đây và cũng vừa có một trải nghiệm thót tim đối với giao dịch ký quỹ (margin). Vào cuối tháng 1/2022, anh T đã mua hơn 10.000 cổ phiếu HBC của Công ty cổ phần Tập đoàn Xây dựng Hoà Bình xoay quanh mức giá là 30.000 đồng/cổ phiếu. Thời điểm đó, các nhà đầu tư nghĩ rằng, cổ phiếu HBC chắc chắn sẽ tiếp tục tăng giá sau một đợt điều chỉnh, nên họ đã mạnh dạn sử dụng margin với tỷ lệ 40%, lãi suất 9,9%/năm.
Tuy nhiên, diễn biến giá HBC không như kỳ vọng của họ, mà giảm thêm, rồi dao động phổ biến ở trong vùng 26.000 – 28.000 đồng/cổ phiếu cho đến vào cuối tháng 3. Kể từ đầu tháng 4, thì giá cổ phiếu này tự nhiên lao dốc, đến ngày 21/4 xuống dưới 19.000 đồng/cổ phiếu.
Ban đầu, khi chứng kiến cổ phiếu HBC giảm xuống chỉ còn 26.500 đồng/cổ phiếu (ngày 9/2) rồi nó lại tăng lên 28.200 đồng/cổ phiếu (ngày 22/2), anh T vẫn đang có tâm lý lạc quan nên quyết định mua thêm 10.000 cổ phiếu để có thể hạ giá vốn bình quân của nó, theo như chiến thuật bình quân giá xuống.
Chỉ đến khi bên HBC bất ngờ “lau sàn” vào ngày 20/4, nó đã tụt xuống gần 20.000 đồng/cổ phiếu, anh T mới hốt hoảng, nhất là khi bắt đầu nhận được thông báo của môi giới về việc bắt đầu bổ sung tiền ký quỹ, dù rằng phiên trước đó, môi giới đã nói rằng tài khoản của anh vẫn đang an toàn.
Để duy trì được một lượng cổ phiếu đã mua, đảm bảo về tỷ lệ ký quỹ, anh T buộc phải nộp thêm vào 250 triệu đồng trong tài khoản. Trong khi đang tìm cách xoay tiền để có thể bổ sung ký quỹ, thì phiên vào ngày 21/4, cổ phiếu HBC tiếp tục lao dốc, thị giá đã bắt đầu về dưới 19.000 đồng/cổ phiếu, khiến cho số tiền phải nộp thêm lại gia tăng. Trong cơn sốc nặng, các nhà đầu tư này đã quyết định cắt lỗ, bán hơn 5.000 cổ phiếu để có thể có tiền trả nợ vay của công ty chứng khoán.
“Đúng là mọi kinh nghiệm trên thị trường chứng khoán đều phải mua bằng tiền”, anh T nói.
Còn chị L.B, cũng là một F0 khác sử dụng margin 50% để có thể mua 20.000 cổ phiếu SHB của Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội với giá là 20.800 đồng/cổ phiếu trong tháng 1/2022 và đã hiện thực hóa lợi nhuận khi giá tăng lên 24.000 đồng/cổ phiếu.
Chị vô cùng phấn khởi với khoản lãi đã nhân đôi từ 15% lên 30% nhờ vào margin, chị B vẫn tiếp tục sử dụng đòn bẩy tài chính lúc giá SHB điều chỉnh xuống dưới 22.000 đồng/cổ phiếu.
Tổng dư nợ giao dịch ký quỹ trên thị trường ở mức cao, ước tính đến cuối quý I/2022 đạt 230.000 tỷ đồng.
Giá sau đó đột nhiên giảm nhẹ nên chị đã chần chừ cắt lỗ như kế hoạch ban đầu, mà vẫn duy trì rằng niềm tin giá sẽ tăng trở lại. Và sau khi giá cổ phiếu bất ngờ giảm sâu, chị đã không đành lòng cắt lỗ, vì nghĩ rằng nó có thể sẽ bán đúng đáy, nên vẫn cố gắng cầm cự.
Đến ngày 20/4, giá SHB giảm chỉ số còn 16.950 đồng/cổ phiếu, khiến cho công ty chứng khoán bán giải chấp một phần cổ phiếu để nhằm kéo tỷ lệ margin về đúng với mức quy định.
“Bây giờ tôi mới hiểu được rằng margin thực sự là con dao hai lưỡi”, chị B nói và cho biết, nếu như giá cổ phiếu có xu hướng hồi phục sẽ sớm bán ra để có thể trả nợ vay và chắc chắn rằng sẽ không sử dụng margin trong thời gian sắp tới.
