Tình trạng cổ phiếu bị hủy niêm yết luôn là một trong những vấn đề gây ra không ít hoang mang cho các nhà đầu tư. Liệu rằng, bạn sẽ mất trắng số cổ phiếu bị hủy niêm yết nếu đang sở hữu chúng? Hãy cùng xem bài viết dưới đây để biết rõ nguyên nhân và cần làm gì khi cổ phiếu hủy niêm yết.
Định nghĩa cổ phiếu bị hủy niêm yết chứng khoán
Cổ phiếu bị hủy niêm yết là cổ phiếu đã được đăng ký và được chấp thuận giao dịch trên các sở giao dịch chứng khoán (GDCK) như Sở GDCK TP.HCM (HOSE) hoặc Sở GDCK Hà Nội (HNX) nhưng không đáp ứng các điều kiện niêm yết lần đầu. Lý do phổ biến là các công ty này làm ăn thua lỗ và điều kiện hoạt động không còn khả quan.
Nói cách khác, cổ phiếu chưa niêm yết sẽ bị chấm dứt mọi hoạt động giao dịch như trước đó. Một số công ty bị hủy niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán và sau đó niêm yết trên Upcom để đảm bảo tính thanh khoản của cổ phiếu.
Cổ phiếu bị hủy niêm yết là quyền giao dịch chứng khoán không còn được chuyển giao qua công ty chứng khoán, sở giao dịch chứng khoán. Hiện nay, hoạt động hủy niêm yết chứng khoán diễn ra phổ biến, liên tục và thường xuyên được rà soát.
Hình thức hủy niêm yết chứng khoán
Mã cổ phiếu có thể bị buộc hoặc bị hủy niêm yết tự nguyện, tùy thuộc vào công ty:
Hình thức 1: Hủy niêm yết chứng khoán bắt buộc
Mã chứng khoán bị hủy niêm yết bắt buộc trên sở hoặc sàn giao dịch. Khi các mã chứng khoán này không đáp ứng đầy đủ các điều kiện và quy định niêm yết chứng khoán. Một số lý do phổ biến khiến cổ phiếu bị hủy niêm yết là vi phạm luật chứng khoán, ngừng hoạt động từ 1 năm trở lên, v.v.
Ví dụ: Thaco bị hủy niêm yết bắt buộc do không đáp ứng điều kiện niêm yết Khi Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam chốt danh sách cổ đông vào ngày 03/03/2021, THACO hiện có 2.172 cổ đông, chiếm 3% tổng số THACO Cổ đông sở hữu, có nghĩa là nó không đáp ứng được yêu cầu 10% theo Luật Chứng khoán năm 2019.
Hình thức 2: Hủy niêm yết chứng khoán tự nguyện
Mã chứng khoán của doanh nghiệp, tổ chức xin hủy niêm yết tự nguyện. Nếu Công ty A hủy niêm yết và có trên 50% cổ đông biểu quyết tán thành thì yêu cầu được chấp thuận.
Lý do hủy niêm yết cổ phiếu chứng khoán
Một cổ phiếu có thể bị hủy niêm yết vì những lý do sau:
- Hủy niêm yết do chuyển sàn GD: Nếu công ty niêm yết trên HOSE muốn chuyển sang HNX hoặc ngược lại, công ty có thể tạm ngừng giao dịch từ 1-2 ngày. Sau đó, công ty sẽ có thể giao dịch bình thường trên sàn giao dịch mới.
- Hủy niêm yết do lựa chọn của công ty: Đối với điều này, công ty cần thông báo trước.
- Bị Sở giao dịch chứng khoán yêu cầu hủy niêm yết do không đáp ứng các yêu cầu niêm yết như minh bạch thông tin tài chính, hiệu quả hoạt động kém. Trước khi hủy giao dịch, nhà đầu tư có thể nhận ra các dấu hiệu như cảnh báo liên tục về hoạt động kém của sàn chứng khoán.
Nên làm gì nếu cổ phiếu bị hủy niêm yết?
Khó khăn lớn nhất đối với các cổ đông thiểu số là rất khó rút tiền mặt mà họ nắm giữ. Do đó, nhiều nhà đầu tư bị thua lỗ khi cổ phiếu bị hủy niêm yết và khó kiểm soát tâm lý đầu tư trong giai đoạn này.
Khi cổ phiếu bị hủy niêm yết, để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, công ty phải dùng vốn tự có hoặc bán tài sản (máy móc, nhà xưởng, bất động sản…) để mua lại số cổ phiếu này. Nếu không, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ yêu cầu công ty chuyển cổ phiếu sang UPCOM (sàn giao dịch không chính thức hoặc thứ cấp) để giao dịch. Khi đó nhà đầu tư vẫn có thể tiếp tục bán cổ phiếu tại đây gọi là hủy niêm yết chuyển sàn.
Đổi với cổ phiếu bị hủy niêm yết và chuyển sàn
Có hai khả năng:
- Hủy niêm yết sang sàn giao dịch lớn hơn, ví dụ: từ Upcom sang Hose. Như trường hợp của HHV nửa năm trước.
- Hủy niêm yết các sàn lớn chuyển lên sàn Upcom.
Nếu cổ phiếu được niêm yết trên sàn giao dịch lớn hơn, giá cổ phiếu có thể tăng khi mới niêm yết. Đồng thời, số cổ phiếu mà chúng ta nắm giữ không bị ảnh hưởng. Sàn giao dịch sẽ giải quyết thủ tục chuyển đổi cổ phiếu nhanh chóng cho tất cả các nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu.
Nếu cổ phiếu bị hủy niêm yết do quản lý kém hoặc vi phạm quy định niêm yết thì kết quả sẽ khác. Theo quy định, sau khi hủy niêm yết, các công ty sẽ tự động đăng ký giao dịch trên UPCOM để duy trì thanh khoản. Tuy nhiên, khác với 2 sàn còn lại, khi cổ phiếu phải chuyển lên UPCOM thanh khoản sẽ rất khó khăn.
Là một nhà đầu tư, bạn nên theo dõi và cập nhật tất cả thông tin về cổ phiếu và hoạt động kinh doanh. Khi đó, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy những dấu hiệu rắc rối trong các bản tin hay báo cáo tài chính được cung cấp hàng quý. Điều quan trọng nhất là phải thận trọng trong việc phân tích các vấn đề có thể xảy ra với doanh nghiệp ngay từ đầu.
Khi nhận thấy cổ phiếu có khả năng bị hủy niêm yết do sai phạm của công ty, bạn nên bán ngay khi điều kiện hoạt động không tốt. Cổ phiếu thường kém thanh khoản đối với các doanh nghiệp có thể phải đối mặt với phá sản. Còn với các cổ phiếu mà có triển vọng phục hồi, bạn mới có thể bán đi một cách nhanh chóng.
Đối với cổ phiếu bị hủy niêm yết nhưng không chuyển sàn
Khi loại bỏ một công ty khỏi thị trường chứng khoán, cổ phiếu không còn xuất hiện trên bất kỳ danh sách nào. Chúng bao gồm Upcom, phải được liên hệ để in lại sổ tay cổ đông. Ngoài ra, người mua và người bán có thể thương lượng với nhau để mua hoặc bán cổ phiếu với hình thức thỏa thuận.
Nhà đầu tư không phải quá lo lắng nếu cổ phiếu của mình bị hủy niêm yết bắt buộc. Bởi vì cổ phiếu sẽ không bị giảm giá trị nên chúng vẫn được đảm bảo là tài sản của những người nắm giữ chúng.
Nhà đầu tư cần sở hữu hợp pháp cổ phiếu mà họ mua từ công ty phát hành cổ phiếu. Điều này có thể khó khăn, vì một số nhà đầu tư lớn mua cổ phần với mục tiêu tái cấu trúc hoặc mua lại các doanh nghiệp khác.
Bạn cũng có thể chọn giữ các cổ phiếu đã bị xóa khỏi sàn giao dịch do không đánh giá được khả năng phục hồi của chúng. Điều này rất khó vì các cổ phiếu bị hủy niêm yết rất khó phân tích và đánh giá khả năng phục hồi của chúng. Vậy nên đòi hỏi rằng bạn phải có thật nhiều kiến thức cũng như nắm rõ được các thông tin nội bộ.
Nhiều công ty bị hủy niêm yết hoạt động tốt trên thị trường chứng khoán sau khi được đầu tư mới, tái cơ cấu hoặc được lãnh đạo mới. Điều này là do các công ty thường đưa ra các dự án mới, chẳng hạn như ban lãnh đạo mới hoặc tái cơ cấu công ty, nhằm thúc đẩy các nhà đầu tư.
Việc hủy niêm yết chứng khoán có ý nghĩa như thế nào?
Các sàn giao dịch chứng khoán lớn như HNX hay UpCom ghi nhận mọi sự kiện hủy niêm yết như một phần của thói quen đang diễn ra. Điều này có ý nghĩa là gì?
- Việc hủy niêm yết giúp loại bỏ các cổ phiếu gian lận hoặc kém chất lượng khỏi thị trường đồng thời xóa bỏ hình ảnh của những công ty đó trước công chúng. Nó khuyến khích thị trường chứng khoán lành mạnh và xây dựng niềm tin giữa các nhà đầu tư và công chúng.
- Rà soát và loại bỏ những doanh nghiệp có mã bảo mật kém chất lượng giúp thị trường minh bạch và công bằng hơn. Loại bỏ các doanh nghiệp này cải thiện bảo vệ nhà đầu tư và cũng làm tăng tính minh bạch. Vì điều này, mọi người sẽ sử dụng thông tin do doanh nghiệp cung cấp để đánh giá các cơ hội đầu tư tiềm năng.
- Các doanh nghiệp cần hoạt động minh bạch và có trách nhiệm với cộng đồng của mình, khiến các điều kiện niêm yết đối với chứng khoán bắt buộc trở nên hữu ích.
Hàng năm vẫn thấy những cổ phiếu, trái phiếu và chứng chỉ quỹ bị hủy niêm yết từng là một phần của thị trường. Việc giao dịch chứng khoán hủy niêm yết sẽ gây ảnh hưởng không ít thì nhiều đến kế hoạch đầu tư. Vì thế, các nhà đầu tư cần hiểu rõ về hoạt động hủy niêm yết chứng khoán là gì, những điều kiện hủy niêm yết chứng khoán để đánh giá tiềm năng và rủi ro của mã chứng khoán đó trên thị trường trước khi giao dịch.
Là nhà đầu tư 4.0, bạn cần cập nhật thông tin liên tục để tránh những rủi ro đáng tiếc như việc những cổ phiếu bị hủy niêm yết do doanh nghiệp làm ăn bị lỗ liên tục hoặc vấn đề minh bạch.
Kết luận
Hy vọng bài viết này, Nhật ký Traders có thể giải đáp được những thắc mắc của bạn về cổ phiếu bị hủy niêm yết. Bạn có thể sử dụng thông tin này để theo dõi cổ phiếu mà bạn đã đầu tư nếu cổ phiếu đó bị hủy niêm yết.
