Hợp đồng tương lai là gì? Ví dụ về hợp đồng tương lai vàng, dầu

Hợp đồng tương lai là gì? Ví dụ về hợp đồng tương lai vàng, dầu

Thị trường giao dịch hàng hóa có nhiều sản phẩm tài chính đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư, đặc biệt là hợp đồng tương lai. Đây là sản phẩm có cơ hội sinh lời cao cùng nhiều ưu điểm khác đang được giới đầu tư đổ tiền lựa chọn. Tuy nhiên, để thực sự đầu tư phái sinh hiệu quả, các nhà giao dịch cần hiểu rõ những kiến thức chuyên sâu về loại sản phẩm tài chính này.

Xem thêm: Hợp đồng quyền chọn (Option) là gì?

Hợp đồng tương lai là gì?

Hợp đồng tương lai (hay Futures contract) là một thỏa thuận để nhà đầu tư có thể mua hoặc bán tài sản với một mức giá xác định vào một thời điểm chắc chắn trong tương lai. Chức năng kinh tế cơ bản của các thị trường hợp đồng tương lai là cung cấp một cơ hội cho những người tham gia thị trường để phòng ngừa rủi ro về những biến động giá bất lợi và là công cụ cho các nhà đầu cơ.

Futures contract, nhờ đặc điểm có tính linh hoạt đã khắc phục được những đặc điểm của hợp đồng kỳ hạn và thường được xem là một phương thức tốt hơn để phòng ngừa rủi ro trong kinh doanh.

Futures contract tồn tại ở một sở giao dịch có tổ chức giao dịch Hợp đồng tương lai, trong khi đối với hợp đồng kỳ hạn thì không. Như vậy, hợp đồng kỳ hạn chỉ là hợp đồng riêng biệt giữa hai bên; còn Hợp đồng tương lai sẽ được trao đổi trên thị trường.

Futures contract cho phép các nhà giao dịch vô danh được mua và bán các hợp đồng giao dịch tương lai mà không phải xác định rõ đối tác trong một hợp đồng cụ thể. Ngoài ra, sở giao dịch còn tạo ra tính thanh khoản cao cho thị trường HĐTL, giúp cho các đối tác tham gia vào hợp đồng tương lai thực hiện các nghĩa vụ của họ có hiệu quả hơn so với khi tham gia vào hợp đồng kỳ hạn.

Đặc điểm:

• Futures contract là một công cụ được niêm yết và giao dịch trên sở giao dịch chứng khoán phái sinh. Vì vậy, các điều khoản của hợp đồng đều được chuẩn hóa về điều khoản, giá trị, khối lượng của tài sản cơ sở,v.v. Các tài sản cơ sở cho hợp đồng này chủ yếu là cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số, ngoại tệ, lãi suất, và hàng hóa.
• Futures contract được niêm yết và giao dịch trên thị trường tập trung.
• Futures contract được tính toán ký quỹ và bù trừ thông qua Trung tâm thanh toán bù trừ và được hạch toán theo giá thực tế hàng ngày (daily mark to market). Trung tâm thanh toán bù trừ đứng giữa người mua và người bán Hợp đồng tương lai, đóng vai trò bên mua đối với người bán và bên bán với người mua. Việc hạch toán theo giá thực tế được Trung tâm thanh toán bù trừ thực hiện ít nhất một lần trong ngày bằng cách hạch toán lãi (lỗ) vào tài khoản ký quỹ của nhà đầu tư theo giá thực tế và gọi ký quỹ bổ sung khi cần.
• Nhà đầu tư có thể đóng vị thế bất cứ lúc nào trong giao dịch Hợp đồng tương lai. Nhà đầu tư nắm giữ vị thế mua (bán) Hợp đồng tương lai có thể đóng vị thế của mình bằng cách tham gia vị thế bán (mua) trong giao dịch một Hợp đồng tương lai tương tự. Đặc điểm này giúp người mua và bán Hợp đồng tương lai có khả năng sử dụng vốn linh hoạt hơn hợp đồng kỳ hạn.
• Nhà đầu tư khi tham gia giao dịch Hợp đồng tương lai phải thực hiện ký quỹ để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán khi hợp đồng đáo hạn. Ký quỹ thường chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ trong giá trị của toàn bộ Hợp đồng tương lai mà họ tham gia giao dịch. Chính vì lẽ đó, Hợp đồng tương lai trở thành một công cụ có mức độ đòn bẩy rất cao khi mà một lượng ký quỹ nhỏ có thể giúp nhà đầu tư tham gia vào các vị thế của Hợp đồng tương lai với giá trị lớn hơn rất nhiều lần. 

Ví dụ về Hợp đồng tương lai vàng, dầu

Hợp đồng tương lai dầu thô WTI và Hợp đồng tương lai dầu thô Brent là những loại hợp đồng tương lai năng lượng đang được giao dịch nhiều nhất trên thị trường hàng hóa. Loại hợp đồng này giúp các nhà đầu tư tránh được những rủi ro từ sự biến động của thị trường.

Đầu tiên phải kể đến dầu Thô WTI hiện vẫn đang loại dầu được quan tâm nhất hiện nay. Bởi loại dầu này là nguồn năng lượng không thể thiếu trong cuộc sống con người, đặc biệt WTI là dầu thô không thể tái tạo và có khả năng cạn kiệt sớm. Vì vậy, theo thời gian dầu thô WTI sẽ có xu hướng tăng lên thay vì giảm đi.

Trong khi đó, hợp đồng tương lai dầu Brent dựa trên giá dầu thô ngọt, nhẹ ở Biển Bắc. Đây là một trong những loại dầu đóng vai trò quan trọng tiêu chuẩn cho các loại giao dịch dầu thô trên thế giới. Giá hợp đồng này liên quan với dầu thô WTI qua Spread. Dầu Brent được xử lý ở Tây Bắc Châu Âu, nhưng lượng lớn được chuyển sang bờ biển phía Đông của Mỹ và Địa Trung Hải.

Đối với thị trường kim loại quý cũng vậy, hợp đồng tương lai vàng là một thoả thuận mua/bán và giao nhận tại một thời điểm trong tương lai, với mức giá thoả thuận trước. Khi giao dịch vàng, nhà đầu tư có thể tự do mua (long) hoặc bán (short) mà không cần nắm giữ tài sản trong tay.

Ví dụ: Nhà đầu tư mua vào một hợp đồng tương lai vàng ở mức giá 50 USD kỳ hạn T5/2022, trước ngày đáo hạn, nếu bạn bán với giá 55 USD thì bạn sẽ lời 5 USD/đơn vị hàng hoá. Lấy 5 USD nhân với khối lượng vàng sẽ ra lợi nhuận mà bạn có được khi kết thúc hợp đồng.  Ngược lại, nếu giảm, thì phải bán trước ngày đáo hạn, đồng nghĩa là nhà đầu tư đã bị lỗ.