Nhiều nhà đầu tư dù đã từng nghe qua cổ phiếu và trái phiếu nhưng chưa chắc đã hiểu rõ và phân biệt hai loại chứng khoán này. Bài viết hôm nay sẽ làm rõ sự khác biệt giữa cổ phiếu và trái phiếu. Ngoài ra, một số thông tin cần lưu ý khi tham gia đầu tư hai loại chứng khoán trên.
Cổ Phiếu Là Gì?
Cổ phiếu được xem là một loại chứng khoán được tổ chức, doanh nghiệp phát hành để xác nhận quyền sở hữu cổ phần. Thông thường những người mua và nắm giữ cổ phiếu của một công ty hoặc doanh nghiệp được biết đến là một cổ đông. Hiện tại cổ phiếu được chia thành hai loại chính là: cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi.
Cổ phiếu thường: có tên gọi khác là cổ phiếu phổ thông và thường được tham gia vào các cuộc họp hoặc có quyền biểu quyết trong các vấn đề lớn của công ty, doanh nghiệp.
Cổ phiếu ưu đãi: Thông thường có ba loại cổ phiếu ưu đãi và tùy thuộc vào từng loại mà các cổ đông sẽ được hưởng một số quyền lợi cao hơn cổ phiếu thông thường.
Ba loại cổ phiếu ưu đãi thông dụng hiện nay:
- Cổ phiếu ưu đãi cổ thức: đúng với cái tên đây là cổ phiếu được trả cổ tức cao hơn những cổ đông nắm giữ cổ phiếu thông thường, nhưng loại này chỉ ưu đãi cổ tức và quyền biểu quyết trong các vấn đề của công ty vẫn ngang bằng với cổ phiếu thường.
- Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại: ứng với cái tên đây là loại cổ phiếu mà bất cứ khi nào cổ đông cũng được hoàn lại số vốn khi đầu tư mua cổ phiếu của công ty khi theo yêu cầu của chủ sở hữu hoặc các điều lệ được thỏa thuận trước.
- Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết: khác với cổ phiếu ưu đãi cổ tức thì cổ phiếu ưu đãi biểu quyết lại có số biểu quyết nhiều hơn so với phổ thông.
Trái Phiếu Là Gì?
Không như cổ phiếu phát hành để kêu gọi vốn thì trái phiếu giống như một khoản nợ. Đây là là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ của công ty hoặc chính phủ với người nắm giữ. Người sở hữu trái phiếu được gọi là trái chủ. Bên phát hành trái phiếu có nghĩa vụ trả lợi tức cho người nắm giữ trái phiếu tức người trái chủ và hoàn trả khoản tiền tiền vay khi đến thời gian trái phiếu đáo hạn.
Trong lĩnh vực chứng khoán lợi tức là thu thập của trái phiếu. Đây là khoản lãi cố định mà người nắm giữ trái phiếu sẽ được nhận thường kỳ. Khoản lãi này sẽ không phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của công ty, doanh nghiệp đã phát hành trái phiếu.
Hiện nay tùy vào nơi phát hành trái phiếu mà sẽ có các loại trái phiếu khác nhau như: trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính phủ,… Với những lợi tức cũng khác nhau như: lãi suất bằng 0, lãi suất cố định và lãi suất thả nổi.
Phân Biệt Cổ Phiếu Và Trái Phiếu
Dù cổ phiếu và trái phiếu đều là hai khoản đầu tư nhưng chúng có một số đặc điểm không hề giống nhau. Chính vì vậy các NĐT cần tìm hiểu rõ thông tin về cổ phiếu và trái phiếu để đưa ra quyết định đầu tư đúng. Sau đây là sự giống nhau và khác nhau giữa hai loại chứng khoán trên.
Giống Nhau
Cổ phiếu và trái phiếu là hai loại chứng khoán phổ biến để thu hút người đầu tư. Dù là cổ phiếu hay trái phiếu thì các nhà đầu tư đều phải bỏ một khoản tiền để mua được cổ phiếu hoặc trái phiếu của một công ty, doanh nghiệp phát hành.
Một điều mà bất kể loại hình đầu tư nào cũng có đó là rủi ro. Cho dù đầu tư cổ phiếu hoặc trái phiếu thì các nhà đầu tư cũng không thể tránh được các rủi ro về tài chính hoặc phá sản khiến các khoản đầu tư bị thụt giảm hoặc không thể thu hồi vốn ban đầu bỏ ra.
Ở hai khoản đầu tư cổ phiếu và trái phiếu thì người đầu tư có thể tự do thu hồi vốn khi không muốn đầu tư hoặc thay đổi hình thức đầu tư. Tuy nhiên việc thu hồi vốn có thể bị ảnh hưởng bởi yếu tố thanh khoản.
Các NĐT không còn xa lạ với yếu tố thanh khoản trong đầu tư. Ở đây cổ phiếu và trái phiếu cũng chịu ảnh hưởng của yếu tố thanh khoản. Khi các NĐT không thể bán được cổ phiếu và trái phiếu hoặc bán với mức giá không như mong đợi của họ dẫn đến không thể thu hồi vốn và bị thua lỗ thì đây là rủi ro của thanh khoản.
Để tránh thua lỗ từ thanh khoản trong đầu tư cổ phiếu và trái phiếu thì các khoản tiền đầu tư nên là các khoản tiền rảnh rỗi để có thể đầu tư lâu dài. Tránh việc phải phụ thuộc vào khoản đầu tư này để xảy ra trường hợp bán tháo để có khoản tiền lo việc khác.
Cuối cùng dù là cổ phiếu hay trái phiếu thì tất cả điều phải tuân theo quy định chung của thị trường chứng khoán cũng như pháp luật nhà nước và Bộ tài chính. Việc lợi dụng cổ phiếu và trái phiếu để thao túng thị trường chứng khoán làm ảnh hưởng đến hàng nghìn người có thể dẫn đến các mức từ cao nhất là chung thân hoặc tử hình.
Chính vì vậy người đầu tư cần trang bị cho mình đủ vốn kiến thức về thị trường chứng khoán để tránh đầu tư thua lỗ hoặc bị lừa đảo khi đầu tư. Đặc biệt NĐT cần tìm hiểu kỹ các quy định của nhà nước về trái phiếu và cổ phiếu để tránh các trường hợp đáng tiếc xảy ra.
Khác Nhau Giữa Cổ Phiếu Và Trái Phiếu
Cổ phiếu và trái phiếu là hai khoản đầu tư khác nhau nên sẽ có một số điểm khác nhau khi đầu tư từ lợi nhuận cho đến các quyền lợi:
- Lãi suất: cổ phiếu sẽ không có lãi suất vì khi mua cổ phiếu NĐT đã trở thành cổ đông và là một phần của công ty. Ngược lại trái phiếu sẽ có hai khoản lãi suất là định kỳ và không định kỳ vì người mua trái phiếu là người cho vay nợ nên việc thu lãi là điều hiển nhiên.
- Thời gian đáo hạn: đối với cổ phiếu vì là một phần của công ty nên khi trong tay NĐT vẫn sở hữu cổ phiếu thì vẫn sinh lời chính vì vậy mà thời gian đáo hạn của cổ phiếu là không xác định. Ngược lại thời gian đáo hạn của các NĐT trái phiếu được xác định theo quy định của doanh nghiệp hoặc chính phủ.
- Lợi nhuận: Khi đầu tư cổ phiếu các NĐT sẽ được hưởng lợi nhuận theo lợi nhuận của doanh nghiệp. Nếu công ty làm ăn phát đạt thì các cổ đông tức các NĐT cổ phiếu sẽ được hưởng lợi nhiều nhất tùy thuộc vào số cổ phiếu nắm trong tay, càng nhiều cổ phiếu thì càng được nhiều lợi nhuận. Ngược lại trái phiếu sẽ chỉ giúp NĐT có một khoản lời nhất định từ lãi ban đầu và không tăng lên cho dù công ty làm ăn tốt.
- Quyền lợi: các cổ đông nắm giữ cổ phiếu trong tay được coi là một phần của công ty. Chính vì vậy họ sẽ là người cố một số quyền nhất định trong công ty như quyền bầu cử các chức vị hoặc định hướng cho công ty phát triển. Còn các NĐT nắm giữ trái phiếu chỉ là người cho vay bên ngoài chính vì vậy họ sẽ không có quyền tham gia vào công ty.
- Khả năng phát hành: đối với cổ phiếu những đơn vị được phát hành là các công ty cổ phần. Đối với trái phiếu thì được các công ty cổ phần nhà nước, trách nhiệm hữu hạn phát hành.
Xem thêm: Nhận đinh về cổ phiếu HAG
Nên Đầu Tư Cổ Phiếu Hay Trái Phiếu
Tùy thuộc vào mục đích cũng như tài chính của các NĐT mà họ sẽ đưa ra quyết định nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu. Chính vì vậy nếu là một người đầu tư mới thì bạn nên tìm hiểu và học hỏi những người đầu tư trước để đưa ra việc nên đầu tư vào đâu.
Đối với thị trường trái phiếu thì đây là hình thức đầu tư an toàn và chắc chắn hơn so với cổ phiếu. Bởi vì người nắm giữ trái phiếu phiếu sẽ hưởng được các khoản lãi cố định dù tình hình công ty đó có lợi nhuận hay thua lỗ.
Đây là nhược điểm của trái phiếu vì dù công ty có làm ăn tốt nhiều lợi nhuận thì NĐT cũng chỉ nhận được khoản tiền như vậy và ngay cả khi công ty làm ăn thua lỗ cũng chỉ được khoản lời từ lãi cố định. Nhưng khi công ty gặp sự cố phá sản thì các NĐT trái phiếu sẽ được hoàn lãi và số vốn đầu tiên do với các NĐT cổ phiếu.
Đối với đầu tư cổ phiếu thì đây là một khoản đầu tư mạo hiểm hơn so với trái phiếu. Tuy nhiên lợi nhuận từ khoản đầu tư cổ phiếu sẽ lớn hơn so với trái phiếu. Khi đầu tư cổ phiếu và trở thành cổ đông NĐT sẽ được lợi nhuận từ công ty.
Nếu công ty làm ăn tốt NĐT cổ phiếu sẽ được hưởng lợi nhiều hơn. Khi trở thành cổ đông lớn NĐT cũng có một số quyền lợi nhất định và có thể sở hữu cả công ty nếu số cổ phiếu trong tay NĐT đó đủ lớn. Lợi nhuận nhiều đồng nghĩa với rủi ro cao. Khi công ty gặp sự cố phá sản thì NĐT cổ phiếu sẽ phải chịu chung khoản lỗ với công ty có thể mất trắng khoản đầu tư ban đầu.
Kết Luận
Tùy thuộc vào mục đích cũng như khoản tài chính trong tay mà việc đầu tư cổ phiếu và trái phiếu sẽ khác nhau. Vì vậy hãy tìm hiểu kỹ các thông tin về hai loại chứng khoán này để đưa ra quyết định đúng nhất. Trên đây là một số thông tin mà Nhật ký Traders nghiên cứu về phân biệt cổ phiếu và trái phiếu để NĐT có thêm kiến thức về hai loại chứng khoán này trước khi đầu tư.
